Τα αίτια της ραιβοϊπποποδίας δεν είναι γνωστά, αλλά φαίνεται να είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που συμβαίνει κατά το 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Αρκετά συχνά η πάθηση αναγνωρίζεται μεταξύ της 16ης και 18ης εβδομάδος της κύησης, κατά την διάρκεια ενός προγραμματισμένου υπερηχογραφήματος της μητέρας.
Εάν ένας γονέας πάσχει από ραιβοϊπποποδία τότε η πιθανότητα να πάσχει το παιδί είναι 3%- 4%. Όταν πάσχουν και οι δυο γονείς τότε η πιθανότητα εμφάνισης ραιβοϊπποποδίας στο παιδί είναι 15%. Παρ’ όλα αυτά, στα περισσότερα παιδιά που γεννιούνται με ραιβοϊπποποδία, οι γονείς έχουν φυσιολογικά πόδια.
Η διάγνωση στα περισσότερα παιδιά είναι ο τύπος της ιδιοπαθούς ραιβοϊπποποδίας και πρόκειται για κατά τα άλλα φυσιολογικά στην ανάπτυξη παιδιά. Ένα μικρό ποσοστό παιδιών έχουν κάποιο υποκείμενο νόσημα, όπως η αρθρογρύπωση, η δισχιδής ράχη και διάφορα σύνδρομα. Στην περίπτωση αυτή η ραιβοϊπποποδία ονομάζεται τερατολογική ή συνδρομική. Τόσο η ιδιοπαθής όσο και η συνδρομική ραιβοϊπποποδία μπορούν να αντιμετωπιστούν με την μέθοδο Ponseti, αλλά με πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στην ιδιοπαθή μορφή.
Τι είναι η μέθοδος Ponseti;
Η μέθοδος Ponseti επινοήθηκε από τον Δρ. Ignacio Ponseti στην Αϊόβα των ΗΠΑ πριν από 70 χρόνια. Πρόκειται για μια μη παρεμβατική τεχνική κατά την οποία γίνεται εβδομαδιαίος χειρισμός του ποδιού και εν συνεχεία τοποθετείται γύψος. Ο γύψος αλλάζει κάθε εβδομάδα για μια περίοδο 4-8 εβδομάδων. Με τον τρόπο αυτό δίνεται αρκετός χρόνος στους συνδέσμους να χαλαρώσουν και στα οστά να αναπτυχθούν στην σωστή θέση.
Όταν το πόδι υπερδιορθωθεί σε πλήρη απαγωγή (δηλ. τα δάκτυλα κοιτάζουν προς τα έξω), τότε στο 90% των παιδιών χρειάζεται διαδερμική τενοτομή του Αχιλλείου τένοντα. Πρόκειται για μια πολύ μικρή επέμβαση που γίνεται με τοπική αναισθησία στα εξωτερικά ιατρεία. Μετά την τενοτομή τοποθετείται ο τελευταίος γύψος, ο οποίος και παραμένει για 3 εβδομάδες. Μετά την αφαίρεση του τελευταίου γύψου, το παιδί χρειάζεται να φορά ειδικά παπούτσια που είναι συνδεδεμένα με μια μπάρα, έτσι ώστε τα πόδια να είναι γυρισμένα προς τα έξω. Ο κηδεμόνας αυτός φοριέται για 23 ώρες τους 3 πρώτους μήνες. Μετά το διάστημα αυτό φοριέται μόνο κατά την διάρκεια του ύπνου (βραδινού και μεσημεριανού) μέχρι την ηλικία των 4 -5 ετών.
Πόσους γύψους θα χρειαστεί το μωρό μου;
Τυπικά χρειάζονται 4-8 γύψοι για να διορθωθεί η παραμόρφωση. Όταν αφαιρείται ο γύψος, γίνεται ήπιος χειρισμός του ποδιού προκειμένου να διορθωθεί η θέση. Θα χρειαστεί να επισκέπτεστε με το μωρό σας την κλινική κάθε εβδομάδα, για 4 έως 8 εβδομάδες προκειμένου να αφαιρείται ο γύψος, να γίνεται χειρισμός του ποδιού και να τοποθετείται ο νέος γύψος. Οι ήπιες περιπτώσεις ραιβοϊπποποδίας διορθώνονται γρηγορότερα απ’ ότι οι πιο σοβαρές. Για να επιτευχθεί η σωστή θέση του ποδιού, ο γύψος πρέπει να εφαρμόζεται από τα δάκτυλα του ποδιού μέχρι το ριζομήριο.
Υπάρχει άλλη χειρουργική μέθοδος εναλλακτικά της μεθόδου Ponseti;
H οπίσθια έσω απελευθέρωση είναι μια χειρουργική μέθοδος. Πρόκειται για μια εκτεταμένη ανοικτή χειρουργική επέμβαση , κατά την οποία κόβονται πολλοί σύνδεσμοι και τένοντες του ποδιού. Το αποτέλεσμα είναι συχνά ένα δύσκαμπτο και επώδυνο πόδι. Παλιά η μέθοδος αυτή αποτελούσε τον κύριο τρόπο αντιμετώπισης της ραιβοϊπποποδίας , αλλά σήμερα τείνει να εξαλειφθεί λόγω της επιτυχίας της μεθόδου Ponseti.
Αποτελούν οι γύψοι πρόβλημα για την υπόλοιπη ιατρική φροντίδα του παιδιού μου;
H παρουσία των γύψων δεν εμποδίζει το ζύγισμα του μωρού, την διενέργεια της εξέτασης φαινυλκαιτονουρίας καθώς και των εμβολιασμών. Το μωρό μπορεί να ζυγίζεται χωρίς τους γύψους σε κάθε επίσκεψη. Τα εμβόλια μπορεί να γίνονται με ασφάλεια σε περιοχές του σώματος που δεν καλύπτονται από το γύψο.
Πώς μπορώ να βοηθήσω κατά την διάρκεια της θεραπείας;
Μπορείτε να βοηθήσετε το μωρό σας να χαλαρώσει κατά την διάρκεια της θεραπείας. Κατά την διάρκεια του χειρισμού του ποδιού και της τοποθέτησης του γύψου μπορείτε να ταΐζετε το μωρό με ένα μπουκάλι γάλα. Εάν το μωρό θηλάζει, τότε μπορείτε να το θηλάσετε αμέσως πριν την έναρξη του χειρισμού και της τοποθέτησης του γύψου. Τόσο ο χειρισμός όσο και η τοποθέτηση του γύψου είναι ανώδυνα ώστε πολλές φορές τα μωρά αποκοιμούνται. Αφού τοποθετηθεί ο γύψος, παρατηρήστε που βρίσκονται τα δάκτυλα σε σχέση με τον γύψο.Εάν τα δάκτυλα του μωρού σας αρχίζουν να εξαφανίζονται μέσα στο γύψο, αυτό σημαίνει ότι είναι χαλαρός και μπορεί να γλιστρήσει. Στην περίπτωση αυτή ο γύψος πρέπει να αφαιρεθεί.
Παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον γιατρό σας ή αφαιρέστε το γύψο μόνοι σας. Εάν το παιδί έχει τον κλασσικό λευκό γύψο των Παρισίων, τότε μπορείτε να τον αφαιρέσετε εμβυθίζοντάς τον σε διάλυμα ζεστού νερού με ξύδι. Εάν ο γύψος είναι τύπος συνθετικής μαλακής ρητίνης, τότε μπορείτε να βρείτε την άκρη και να τον ξετυλίξετε. Ο καινούργιος γύψος πρέπει να τοποθετηθεί το δυνατόν συντομότερα. Για το λόγο αυτό ζητήστε άμεσα νέο ραντεβού από τον γιατρό σας.
Τι πρέπει να προσέχω και πώς να φροντίζω τον γύψο;
- Κάθε φορά που αλλάζετε την πάνα του μωρού σας ελέγξτε τα δάκτυλα του ποδιού εάν είναι ζεστά και ροδαλά.
- Ελέγξτε το δέρμα γύρω από τον γύψο για ερυθρότητα ή για πιθανή πληγή.
- Διατηρήστε τον γύψο στεγνό και καθαρό.
- Αλλάζετε την πάνα του μωρού τακτικά για να μην λερωθεί ο γύψος. Πάνες με λάστιχο στο ριζομήριο είναι οι καλύτερες. Εφαρμόστε το λάστιχο της πάνας εκτός του γύψου για να μην διαβραχεί από ούρα και κόπρανα.
- Εάν ο γύψος λερωθεί μπορείτε να τον καθαρίσετε με ένα στεγνό πανί. Επίσης μπορείτε να τον καθαρίσετε με ένα βρεγμένο και καλά στραγγισμένο πανί και στην συνέχεια να στεγνώσετε τον γύψο με κρύο αέρα με ένα πιστολάκι μαλλιών.
Επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό εάν
- Δεν βλέπετε τα δάκτυλα του ποδιού
- Τα δάκτυλα δεν είναι ζεστά και ροδαλά
- Ο γύψος έχει θρυματιστεί ή είναι χαλαρός ή έχει σπάσει
- Το μωρό σας κλαίει περισσότερο από το συνηθισμένο και φαίνεται να πονάει. Μπορεί ο γύψος να το χτυπά σε κάποια περιοχή που δεν είναι ορατή.
Πως φροντίζω το μωρό μου κατά την διάρκεια που έχει γύψο;
Πάνες
Χρησιμοποιήστε πάνες μιας χρήσεως με λάστιχο στο ριζομήριο. Βεβαιωθείτε ότι το λάστιχο είναι στο ριζομήριο και ότι δεν καλύπτει το γύψο. Οι πάνες πρέπει να έχουν το σωστό μέγεθος για να μην υπάρχει διαφυγή από ούρα και κόπρανα κάτω από τον γύψο
Ρούχα
Χρησιμοποιήστε φόρμες ή παντελόνια που έχουν εύκολο άνοιγμα στην ραφή της εσωτερικής πλευράς του ποδιού. Για να διατηρείτε ζεστά τα δάκτυλα του ποδιού στο μωρό σας μπορεί να φοράει κάλτσες πολύ μεγαλύτερου μεγέθους πάνω από τον γύψο
Μπάνιο
Κατά το διάστημα που το μωρό έχει γύψους, το μπάνιο μπορεί να γίνεται με σφουγγάρι. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην περιοχή της πάνας γιατί το μωρό σας δεν μπορεί να τοποθετηθεί σε νερό.
Ασφάλεια
Ελέγξτε ότι οι γύψοι δεν εμποδίζουν τις ζώνες ασφαλείας του παιδικού καθίσματος στο αυτοκίνητο ή στο καρότσι να δουλεύουν σωστά. Όταν τα πόδια του μωρού κρέμονται κάτω για αρκετή ώρα ελέγξτε για πρήξιμο στα δάκτυλα του ποδιού.
Ύπνος
Συνήθως οι γύψοι δεν προκαλούν διαταραχές στον ύπνο. Εάν το μωρό σας είναι ανήσυχο ή κλαίει πολύ, βεβαιωθείτε ότι οι γύψοι δεν έχουν γλιστρήσει και ότι τα δάκτυλα του ποδιού είναι ζεστά και ροδαλά. Αν φαίνεται ότι οι γύψοι δεν έχουν πρόβλημα, τότε ίσως να χρειάζεται αλλαγή της θέσης του μωρού. Αν τα προβλήματα στον ύπνο παραμένουν επικοινωνήστε με τον παιδίατρό σας.
Θέση μωρού
Η αλλαγή θέσης συχνά βοηθά ένα ανήσυχο μωρό. Πάρτε μια πετσέτα, τυλίξτε τη σε ρολό και τοποθετήστε την κάτω από του γύψους. Με τον τρόπο αυτό φέρνετε τα πόδια του μωρού πιο κοντά στην κοιλιά. Είναι πολύ σημαντικό να τοποθετείτε το μωρό σας μπρούμητα όταν είναι ξύπνιο. Η θέση αυτή δυναμώνει το μυϊκό σύστημα.
Περιστατικά
