Οι πόνοι αυτοί δεν προκαλούν λειτουργικά προβλήματα στα κάτω άκρα ή χωλότητα, δεν επηρεάζουν την ανάπτυξη του παιδιού και υποχωρούν αυτόματα μέχρι το τέλος της ανάπτυξης.

Αιτιολογία

Οι πόνοι στα κάτω άκρα είναι άγνωστης αιτιολογίας. Το πρότυπο όμως αυτού του πόνου φαίνεται να υποστηρίζει την θεωρία της κόπωσης των μυών του μηρού και της κνήμης.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπιους νυγμούς έως έντονο πόνο που προσομοιάζει με κράμπα. Παρουσιάζονται αργά τις απογευματινές ώρες ή το βράδυ και κάποιες φορές αφυπνίζουν το παιδί, αλλά τις πρωινές ώρες εξαφανίζονται. Εντοπίζονται στην πρόσθια επιφάνεια του μηρού, στις γάμπες ή στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος και δεν αφορούν τις αρθρώσεις. Οι πόνοι στα κάτω άκρα είναι αμφοτερόπλευροι και αυτό είναι σημαντικό γιατί τους διαχωρίζει από τα σοβαρά αίτια πόνου που είναι μονόπλευρης εντόπισης. Οι “πόνοι ανάπτυξης” δεν προκαλούν χωλότητα και δεν επηρεάζουν τις δραστηριότητες του παιδιού. Υποχωρούν σε λίγα λεπτά και ανακουφίζονται από τις χειρομαλάξεις. Η κλινική εξέταση του παιδιού είναι φυσιολογική όπως και τα εργαστηριακά και ακτινολογικά ευρήματα.

Ποια νοσήματα πρέπει να αποκλειστούν;

Η διάγνωση των “πόνων ανάπτυξης” γίνεται εξ΄ αποκλεισμού άλλων οργανικών αιτίων που προκαλούν πόνους στα κάτω άκρα. Τέτοια είναι:

• Συγγενή νοσήματα όπως η ραιβοιποπποδία ή το συγγενές εξάρθρημα του ισχίου
• Φλεγμονές συμπεριλαμβανομένου και του αποστήματος Brodie
• Φλεγμονώδη νοσήματα συμπεριλαμβανομένου και της μονοαρθρικής νεανικής ρευματοειδούς
• αρθρίτιδας
• Όγκοι του μυοσκελετικού (καλοήθεις ή κακοήθεις, τοπικοί ή απομακρυσμένοι), και αιματολογικά
• Νοσήματα, όπως η λευχαιμία
• Τραύμα όπως στα κατάγματα κοπώσεως
• Παθήσεις του νωτιαίου μυελού όπως η συριγγομυελία

Τα περισσότερα από αυτά τα νοσήματα μπορούν να αποκλειστούν με βάση το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Ο πόνος που συνδέεται με κακοήθη όγκους των οστών μπορεί αρχικά να είναι διαλείπων αλλά επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Επίσης τα παιδιά με λευχαιμία μπορεί να έχουν επηρεασμένη γενική κατάσταση, πυρετό, ωχρότητα ή και απώλεια βάρους.

Σε κάποια απαιτείται αιματολογικός και απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφίες αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία. Ο αιματολογικός έλεγχος περιλαμβάνει την γενική αίματος , ΤΚΕ καθώς και την C αντιδρώσα πρωτεΐνη για να αποκλειστούν αιματολογικά νοσήματα, όπως η λευχαιμία, καθώς και φλεγμονές.

Θεραπεία

Οι γονείς πρέπει να ενημερώνονται για την καλοήθη φύση των ενοχλημάτων και την φυσική εξέλιξη. Εφόσον έχει τεθεί η διάγνωση των πόνων κάτω άκρων τότε ο γιατρός μπορεί να συστήσει την λήψη σαλυκιλικών ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων πριν από τον ύπνο, για παιδιά που έχουν ενοχλήματα την νύχτα. Οι διατάσεις των τετρακεφάλων, οπισθίων μηριαίων και γαστροκνημίων σε καθημερινή βάση μειώνουν την συχνότητα και την διάρκεια του πόνου και επιταχύνουν την ύφεση των συμπτωμάτων.

Τι πρέπει κάποιος να θυμάται για τους πόνους κάτω άκρων

Το μεγαλύτερο διαγνωστικό λάθος είναι να κάνει κάποιος την διάγνωση “πόνοι ανάπτυξης” και να παραβλέψει σημαντική υποκείμενη πάθηση. Ο εξειδικευμένος Παιδοορθοπαιδικός μπορεί να βάλει την διάγνωση μόνο με τη λήψη προσεκτικού ιστορικού και την κλινική εξέταση Ενημερώνει τους γονείς, τους εφησυχάζει και τους προτρέπει σε νέα εξέταση εφόσον αλλάξουν τα χαρακτηριστικά του πόνου ή επιμένουν. Για τα παιδιά με χωλότητα, ή περιορισμό της κινητικότητας και της γενικής τους κατάστασης απαιτείται περαιτέρω αιματολογικός και απεικονιστικός έλεγχος .